Dekkingsplan

In zijn vergadering van 13 juli jl. heeft de gemeenteraad de Perspectiefnota 2021-2024 vastgesteld.
In het bijbehorende raadsvoorstel hadden wij aangegeven dat in de Perspectiefnota nog geen rekening was gehouden met de Meicirculaire. Wel was opgemerkt dat de uitkomsten van de Meicirculaire gunstig waren en dat ons college in de programmabegroting zou aangeven op welke wijze met het voordeel van de Meicirculaire zou worden omgegaan.

De Meicirculaire laat voor de komende jaren het volgende beeld zien (min-bedragen zijn voordelen):


Naast de hogere algemene uitkering, geeft de Meicirculaire extra bedragen voor producten waar ook direct extra lasten tegenover staan (zgn. taakmutaties). Daarom zijn deze budgetten normaliter niet vrij besteedbaar:

  • Extra WSW-gelden €100.000,- per jaar;
  • Loon en prijsontwikkeling Jeugd €525.000,- per jaar vanaf 2021.

Uitgangspunten
Ons college wenst behoedzaam met deze extra middelen om te gaan en is zodoende terughoudend als het gaat om nieuwe beleidswensen. Immers, voor de komende jaren worden ook de nodige financiële risico’s voorzien. In de vastgestelde Perspectiefnota staan deze risico’s opgesomd, te weten:

  • Richtlijn extra middelen jeugd (€270.000,- vanaf 2022);
  • Realisatie ombuigingen (m.n. €50.000,- cultuursector);
  • Effect schoon & leefbaar huis (vanaf 2022);
  • Realisatie ambities regionale agenda’s (o.a. biodiversiteit, klimaatadaptatie, circulaire economie, upcycle center, masterplan IJsselvallei en digitalisering);
  • Effect herverdeling gemeentefonds;
  • Corona gerelateerde kosten.

Vanuit deze behoedzaamheid hebben wij enkele uitgangspunten gehanteerd:
1) voor maximaal het extra bedrag dat elk jaar beschikbaar komt, structurele verplichtingen aan te gaan. In concreto gaat het dan om €190.000,-, omdat dit bedrag elk jaar extra beschikbaar is. Gedurende de jaren 2021 t/m 2023 is de vrije ruimte van de Meicirculaire groter dan €190.000,-. Dit meerdere komt ten goede aan het begrotingssaldo van dat betreffende kalenderjaar, dan wel kan incidenteel in dat jaar worden ingezet.
2) het voordeel van de Meicirculaire benutten om de geschetste financiële risico’s zoveel mogelijk af te dekken.

Uiteraard houden wij daarnaast rekening met de wensen die uw raad tijdens de algemene beschouwingen op de Perspectiefnota aan ons college heeft meegegeven. Hieruit is ons gebleken dat er raadsbreed draagvlak bestond om de ombuiging op de cultuursector (€50.000,-) terug te draaien. Ook deden meerdere fracties de oproep om te komen tot een toekomstbestendige budgettaire oplossing voor Schoon & Leefbaar huis. Deze wensen vormen ons 3e uitgangspunt.

Bestedingsverantwoording
Vanuit deze uitgangspunten hebben wij het voordeel van de Meicirculaire als volgt aangewend:

a. Structureel terugdraaien van de ombuiging €50.000,- per jaar voor Cultuurplein/bibliotheek. De raad is duidelijk en unaniem over het herzien van deze ombuiging voor de cultuursector.

b. In de Meicirculaire zit vanaf 2021 €527.000,- extra voor loon- en prijsontwikkeling Jeugd. Doordat wij uitgaan van het principe ‘realistisch ramen’ was in de Perspectiefnota al gerekend met deze loon- en prijsontwikkeling Jeugd (4,5% jaarlijkse indexering). Met andere woorden: deze extra lasten waren al meegenomen, zodat de €527.000,- hiervoor niet hoeft te worden gebruikt. Daarom is van dit bedrag €270.000,- ingezet om het risico ‘richtlijn stelpost jeugd’ af te dekken. Mocht het rijk vanaf 2022 alsnog met extra structurele middelen Jeugd over de brug komen, dan is dat een meevaller. Het restant ad €257.000,- wordt toegevoegd aan het budget Jeugd. Zowel de jaarrekening 2019 als de najaarsnota 2020 laten zien dat -ondanks alle inspanningen- nog altijd sprake is van volumegroei en dus meerkosten. Dit is overigens conform het landelijk beeld.

c. Schoon & Leefbaar huis. Op basis van de werkelijke eerste halfjaarcijfers 2020 zijn de uitgaven minder hoog dan verwacht, maar nog altijd fors meer dan begroot. Inschatting is dat ultimo 2020 het tekort niet €600.000,-, maar ruim €450.000,- bedraagt (corona-effect?). Deze gunstige constatering neemt evenwel niet de noodzaak weg tot de aangekondigde radicale beleidswijziging. Dit nieuwe beleid moet in werking treden per kalenderjaar 2022. De vraag is of dit nieuwe beleid onmiddellijk 100% het gewenste budgettaire effect oplevert (denk aan: aanloop-, overgang- of ingroeisituaties). Hierdoor is het gewenst incidentele middelen achter de hand te hebben (2022 en 2023 bieden deze incidentele ruimte): €150.000,- (2022) en €50.000,- (2023).

d. In toenemende mate werkt de gemeente regionaal samen om zodoende met elkaar de benodigde bestuurskracht te creëren om bepaalde maatschappelijke opgaven te realiseren.
Samenwerkingsverbanden (Regio Zwolle, waaronder de Kop van de Veluwe, Cleantech Regio en H2O) hebben hun ambities opgetekend in (strategische) agenda’s. Van elke deelnemende gemeente wordt na rato (omvang en belang) inspanningen en (financiële) bijdragen gevraagd. Deze bijdragen kunnen een incidenteel of structureel karakter hebben.
De financiële ruimte voor regionale ambities neemt toe, indien de extra WSW-gelden uit de Meicirculaire (100K) bestemd voor Lucrato, verrekend kunnen worden met onze eigen gemeentelijke bijdragen aan Lucrato (€150.000,- per jaar).
In dat geval ontstaat er structurele ruimte (€100.000,-) voor regionale ambities bovenop de incidentele ruimte: €50.000,- (2020), €150.000,- (2021) en €50.000,- (2022).

e. Impuls energiecoöperatie. De regionale ambities op duurzaamheid hebben lokaal een vertaling gehad in de vorming onze eigen energiecoöperatie. Deze instelling is met veel enthousiasme en succes gestart, maar is voor haar doorontwikkeling en professionalisering op zoek naar financiële impulsen. Wij willen de coöperatie deze gewenste impuls geven gedurende 2020 (€25.000,- in najaarsnota) en 2021 (€15.000,-).

f. De Heerd. Hoewel niet expliciet opgenomen als financieel risico, zijn wij op uw verzoek in gesprek geweest met de Beheersstichting De Heerd over de verbreding van hun rol met De Rhijnsberg en de Faberhal. De beheerstichting heeft haar onderzoek hierover afgerond en wil deze rol op zich nemen onder voorwaarde dat zij voldoende middelen krijgt om haar taken waar te maken. Op 1 september hebben wij besloten daarvoor jaarlijks €147.000,- structureel in de begroting op te nemen. De bedoeling is dat het grootste deel van dit bedrag naar de niet-commerciële gebruikers niet zijnde de scholen gaat in de vorm van huursubsidie, die vervolgens een maatschappelijke huur gaan betalen aan de beheerstichting en een klein deel rechtstreeks naar de beheerstichting. In de berekening van de bijdrage is het uitgangspunt geweest dat de bestaande kapitaallasten van de gemeente voor de drie accommodaties gedekt zijn.

g. Dorpshuis Heerde. Met het bestuur van het Dorpshuis worden al meerdere jaren gesprekken gevoerd over de verschuldigde huur; met name het aantal m2 van de foyer. In navolging van ons voorstel voor de nieuwbouw MFA Wapenveld waarbij ook een algemene ruimte voor Hof van Cramer komt, zijn dezelfde m2 voor het Dorpshuis op een maatschappelijke huurprijs gesteld. Hiermee is een bedrag van €14.000,- gemoeid.

Op deze wijze wendt ons college het voordeel van de Meicirculaire aan ter afdekking van de tot dusverre bekende financiële risico’s, d.w.z. op twee risico’s na: corona gerelateerde kosten en herverdeling gemeentefonds.
Wij gaan ervan uit dat de kosten van de coronapandemie gecompenseerd worden. Mocht dit onverhoopt niet het geval zijn, dan beschouwen wij, gelet op het bijzondere karakter van deze kosten (onvoorzien, onvermijdbaar en onuitstelbaar), de algemene reserve als dekkingsmiddel.
Over de herverdeling van het gemeentefonds loopt momenteel landelijk een stevige discussie. Deze discussie maakt dat thans de omvang van dit financiële risico volstrekt ongewis is en daarmee elke financiële afdekking te prematuur.

De financiële vertaling van bovenstaande ziet er dan als volgt uit:

Het resterende saldo van de begroting kan worden aangewend voor de speerpunten die al in de Perspectiefnota 2021 werden genoemd te weten:

  • Hof van Cramer;
  • Centrumontwikkeling Heerde;
  • Integraal Huisvestingsplan onderwijsgebouwen.

Het volledige benodigde budget voor de Aanpak 0-100+ is inmiddels al in de begroting opgenomen. Dit heeft geen budgettaire consequenties tot gevolg gehad omdat hier bestaande budgetten voor konden worden ingezet.