De ontwikkelingen in de maatschappij gaan snel. Een groot deel van deze ontwikkelingen hebben ook zijn weerslag op de gemeente Heerde en beïnvloeden daarmee de financiën van de gemeente. Wanneer deze ontwikkelingen niet in euro's kunnen worden uitgedrukt dan zijn deze een potentieel (financieel) risico. In dit hoofdstuk wordt een opsomming gegeven van risico’s die hun weerslag kunnen hebben op de gepresenteerde meerjarenraming en de financiële positie van de gemeente.
Gemeentefonds
De hoogte van de uitkeringen uit het gemeentefonds zijn al jaren dé onzekere/onstabiele factor van de gemeentelijke financiën. Het nieuwe kabinet en het regeerakkoord heeft hier weinig verandering in aangebracht. Wat wel duidelijk is geworden is dat de korting van het fonds vanaf 2026 (Ravijn) niet wordt gecompenseerd. Onzeker blijft hoe de rest van het fonds zich in de toekomst gaat ontwikkelen; vooral de evaluatie van de herverdeling in 2025 kan verstrekkende financiële gevolgen hebben voor de gemeente Heerde.
Opvang Oekraïense ontheemden
Sinds 2022 worden er Oekraïense ontheemden opgevangen binnen de gemeentegrenzen van Heerde. Door het steeds wisselende aantal bewoners en de relatief korte periode dat deze opvang plaatsvindt is het (nog) lastig om hiervoor een raming op te nemen; de budgetten hiervoor moeten nog structureel in de begroting worden verwerkt. Complicerende factor hierbij is ook de rijksvergoeding; deze is al enkele keren gekort en onduidelijk is of de huidige vergoeding ook geldt voor de komende jaren. De sterk fluctuerende prijzen voor o.a. energie en de onzekerheid over het verloop van de herfst en winter (koud/mild) maken het nog moeilijker om hiervoor goed te budgetteren.
Cybercriminaliteit
Cybercriminaliteit is gericht op het hacken van computers, netwerken of netwerkapparaten door criminele organisaties. Deze vorm van misdaad neemt alleen maar toe en kan iedere persoon of organisatie treffen, met alle gevolgen van dien. De ICT-organisatie probeert zich hier zo goed mogelijk tegen te wapenen maar het helemaal uitsluiten van een hack is onmogelijk met een mogelijke (langdurige) verstoring van de werkzaamheden en (hoge) onkosten tot gevolg.
Regionale ambities
De gemeente Heerde maakt deel uit van zowel de Regio Zwolle/Kop van de Veluwe als de Regio Stedendriehoek. Beide regio's hebben een strategische agenda. Om de doelen van de agenda's te realiseren zal de triple helix binnen beide regio's maatregelen en acties moeten ontplooien. Deze regionale ambities sluiten aan bij onze lokale doelstellingen, waardoor we er vooralsnog vanuit gaan dat eventuele te leveren bijdragen worden gedekt uit de bestaande begroting. Wel vergt het acteren in twee regio's veel van zowel de bestuurders als de ambtelijke organisatie.
Klimaatverandering
Het klimaat wordt steeds grilliger en onvoorspelbaarder. De recente natuurrampen tonen dit telkens weer aan. Op kleinere schaal zien we daar ook de gevolgen van in Heerde; door de vele regenval van de afgelopen maanden zijn er bij een aantal gemeentelijke gebouwen problemen geweest met ondergelopen kelders, schimmelvorming op muren en vochtinwerking op elektrische apparatuur. Om deze problemen op te lossen is er inmiddels extra budget bijgeraamd. Voor andere weersinvloeden (bijv. storm / zware sneeuwval) is op dit moment geen aanvullend budget in de begroting opgenomen. Wanneer deze extremen zich gaan voordoen dan zal dit onvermijdelijk leiden tot budgetoverschrijdingen.
Weerstandscapaciteit
Bij de Perspectiefnota 2025-2028 is een vijftal technische maatregelen doorgevoerd waarmee de begroting structureel is ontlast. Consequentie hiervan is wel dat daarmee de hoogte van de algemene reserve is gedaald; hiervan is een bedrag overgeheveld naar bestemmingsreserves wat (op termijn) wordt toegevoegd aan de exploitatie. De algemene reserve fungeert als buffer voor het opvangen van incidentele financiële risico's. Doordat de algemene reserve nu lager is kan de gemeente Heerde eerder in financiële problemen komen. In de paragraaf Weerstandsvermogen en Risicobeheersing is een inschatting gemaakt van de risico's en is de dekkingsgraad ervan weergegeven. Mocht de algemene reserve op een bepaald moment te laag worden, dan is het altijd mogelijk om de technische maatregelen (deels) terug te draaien. Het gevolg hiervan is dan wel dat het structurele begrotingssaldo daarmee verslechterd. Overigens worden voor de jaren 2024 en 2025 positieve rekeningsaldi verwacht. Deze saldi kunnen aan de algemene reserve worden toegevoegd waardoor de financiële buffer weer toeneemt. Doordat het solvabiliteitspercentage wordt bepaald over het totaal van de algemene reserve én de bestemmingsreserves blijft dit percentage nagenoeg ongewijzigd.