6. Sociaal domein

Sinds de decentralisaties in het sociaal domein (2015) is de gemeente Heerde verantwoordelijk voor de Wmo en de Jeugdzorg. Naast deze  omvangrijke taken horen bij het programma 'Sociaal domein' ook de kosten voortkomend uit de Participatiewet (inkomensondersteuning/re-integratie). De inkomsten betreft de rijksvergoeding voor de bijstandsuitkeringen (doeluitkering). 

Lasten
Het programma Sociaal domein kent de meeste mutaties; voorgesteld wordt om de uitgaven voor 2025 met €7.574.000,- te verhogen aflopend naar €7.065.000,- voor 2028.  De belangrijkste budgetwijzigingen worden onderstaand toegelicht.

Samenkracht en burgerparticipatie
Het budget voor de noodopvang van Oekraïense ontheemden is structureel geraamd in deze perspectiefnota. In totaal is dit een bedrag van €4.785.000,-. Dit bedrag is zowel bij de lasten als de baten opgenomen (budget neutraal) (2).

Bij dit product is er verder voor 2025 €629.000,- bijgeraamd voor diverse SPUK-uitkeringen die in dit jaar worden ontvangen en  besteed (budget neutraal). Voor 2026 is de SPUK-bijdrage voor dit onderdeel €42.000,- (2).

Conform raadsbesluit van 3 maart 2025 is er voor dit jaar €105.000,- bijgeraamd voor de gezamenlijke verkenning van een AZC met de gemeente Epe (3).

Voor Basismobiliteit is er €25.000,- bijgeraamd. Deze verhoging wordt gecompenseerd door een verlaging van de kosten voor Leerlingenvervoer voor hetzelfde bedrag (2). 

Toegang en eerstelijnsvoorzieningen
Bij dit product zijn voor de jaren 2026 en verder de functies bijgeraamd die, bij wijze van proef, zijn toegevoegd vanuit het uitvoeringsbudget van het college. Het gaat hierbij om een casemanager verslaving, ouderenwerker, opbouwwerker, buursportcoach en cultuurcoach. De praktijk heeft uitgewezen dat deze functies feitelijk onmisbaar zijn en bijdragen aan lagere zorgkosten in een later stadium. In totaliteit betreft dit een structurele verhoging van €216.000,- (4). 

Inkomensregelingen
De kosten voor de bijstand, loonkostensubsidie, bijzondere bijstand en de uitvoeringskosten van de uitkeringsadministratie zijn structureel verhoogd met €497.000,-. Dit komt door een stijging van het aantal uitkeringsgerechtigden. Vanaf 2027 worden deze meerkosten grotendeels gecompenseerd door extra BUIG-budget (3).

Wmo
Het budget voor woonvoorzieningen is structureel met €50.000,- verhoogd.  Dit komt door gestegen prijzen voor de woningaanpassingen, toenemende vergrijzing en een woningmarkt die op slot zit zodat het lastig is voor ouderen om passende woonruimte te vinden (3).

Voor de hulp bij het huishouden (AVSLH) is een nieuw raamcontract afgesloten waarin hogere uurtarieven zijn opgenomen. Dit resulteert in een jaarlijkse budgetbijstelling van €130.000,- aflopend naar €71.000,- in 2028 (3).

Als gevolg van de vergrijzing neemt het aantal inwoners met een Wmo-voorziening toe; de verwachting is een groei van 4%. Ook stijgt de gemiddelde leeftijd van de doelgroep waardoor er vaker gebruik gemaakt wordt van een Wmo-voorziening. Daarnaast zijn de prijzen van de zorg gestegen. Al deze factoren zorgen voor een jaarlijkse toename van de kosten voor de Wmo-zorg van €254.000,- oplopend naar €284.000,- in 2028 (3).

Jeugdhulp
De kosten voor de jeugdhulp zijn bijgesteld op basis van de meerjarige kostentrend die, nu de coronaperiode al een aantal jaren achter de rug is, een steeds betrouwbaarder beeld geeft. De meerkosten worden veroorzaakt door een toename van het aantal cliënten en een veranderende productenmix naar meer complexere (duurdere) zorg. Structureel moet hiervoor €907.000,- worden bijgeraamd (3). 

Baten
De bijstelling voor de baten is minder veelomvattend dan bij de lasten; voor 2025 wordt voorgesteld om een verhoging van €5.554.000,-  door te voeren, voor 2026 wordt er €4.989.000,- en voor de jaren erna wordt er €5.122.000,- extra budget gevraagd. 

Samenkracht en participatie
Het budget voor de noodopvang van Oekraïense ontheemden is structureel geraamd in deze perspectiefnota. In totaal is dit een bedrag van €4.785.000,-. Dit bedrag is zowel bij de lasten als de baten opgenomen (budget neutraal) (2).

De bijstellingen voor de SPUK-uitkeringen die bij de uitgaven zijn genoemd, €629.000,- voor 2025 en €42.000,- voor 2026, zijn ook bij de inkomsten opgevoerd (2).  

Inkomensregelingen
Voor 2025 en 2026 is er €86.000,- bijgeraamd voor de BUIG-uitkering op basis van de voorlopige beschikking van het Rijk. Daarna is er rekening gehouden met de stijging van het aantal uitkeringsgerechtigden. De BUIG-uitkering wordt dan ook verhoogd met naar schatting  €276.000,-. (t-2 systematiek) (3).

Wmo
De eigen bijdragen voor huishoudelijke hulp kan jaarlijks met €25.000,- worden verhoogd (3).