Jaarverslag

Lasten
De werkelijke uitgaven bij het programma Bestuur zijn €1.068.000,-  hoger dan geraamd. Onderstaand zijn de belangrijkste afwijkingen toegelicht.

Bestuur
Als gevolg van de jaarlijkse herijking van de pensioen- en wachtgeldvoorziening (ex)bestuurders moet er €966.000,- aan deze voorziening worden toegevoegd. 

De energiekosten voor de noodopvang Oekraïne vallen fors hoger uit dan vooraf was ingeschat. Hierdoor is er €168.000,- minder overgehouden dan bij de Najaarsnota 2023 was ingeschat (€1.558.000,-). Tenslotte is als gevolg van het uitbesteden van de publicatie van de verordeningen en een toename van griffie- en proceskosten ruim €20.000,- meer uitgegeven. 

Veiligheid
Voor de brandweerkazernes is er €18.000,- meer uitgegeven dan geraamd. Voor €15.000,- betrof dit (onderhouds)kosten die door de VNOG zijn vergoed. Deze vergoeding is bij de baten verantwoord. Daarnaast is €15.000,- het gevolg van hogere energiekosten. Tenslotte is er een voordeel van €12.000,- door lagere doorbelasting van rentekosten.

Dienstverlening
De werkelijke kosten bij dit product zijn €40.000,- lager. Dit is grotendeels het gevolg van lagere werkelijke salariskosten. Bij het onderdeel Overhead is een totaaloverzicht van de loonkosten opgenomen.

Bestuurlijke samenwerking
Bij de Voorjaarsnota 2023/Perspectiefnota 2024-2028 is er €150.000,- bijgeraamd voor regionale samenwerking, deels voor hogere tarieven van de regio's en deels voor extra (ambtelijke) inzet. De ambtelijke inzet is niet rechtstreeks op dit onderdeel geboekt maar is, tezamen met de overige personele kosten, over alle producten toegerekend. Hierdoor zijn de kosten op dit onderdeel €90.000,- lager. Een overzicht van de totale personeelskosten is toegevoegd bij het onderdeel Overhead. 

Baten
De opbrengsten bij dit  programma zijn €63.000,- hoger dan de raming. Hieronder is een toelichting opgenomen van de afwijkingen.

Veiligheid
Vanuit de VNOG is er een  vergoeding ontvangen van €15.000,- voor de onderhoudskosten die de gemeente Heerde heeft voorgeschoten voor de brandweerkazernes Heerde en Wapenveld. Deze vergoeding compenseert de meerkosten die voor deze kazernes zijn gemaakt (zie ook de toelichting bij de lasten). Daarnaast is er €15.000,- meer in rekening gebracht bij de gemeenten Hattem en Oldebroek voor de controle van de brandkranen. 

In 2023 is er een niet geraamde dwangsom van €20.000,- opgelegd en is er een bijdrage van €5.000,- van de woningstichting Triada voor buurtbemiddeling ontvangen. Beide inkomsten waren niet geraamd.

Dit programma gaat over duurzaamheid, het beheer en onderhoud van de openbare ruimte en het bos, ruimtelijke ontwikkelingen, economie, recreatie en toerisme en bouwen en wonen. Onder dit programma valt ook het opstellen van de omgevingsvisie, een instrument in het kader van de nog vast te stellen Omgevingswet. Met het toepassing van uitnodigingsplanologie hebben we ons al voorbereid op deze wet. Onze rol bij ruimtelijke vraagstukken is daarmee veranderd. De omgevingsvisie maken we samen.

Lasten
Bij het programma Ruimte, ondernemen en wonen is er in 2023 €2.004.000,- minder uitgegeven dan geraamd. Onderstaand zijn de belangrijkste verschillen toegelicht. 

Duurzaamheid
Voor duurzaamheid is jaarlijks een budget van €120.000,- beschikbaar. Van dit budget is in 2023 €58.000,- uitgegeven; er resteert nog een saldo van €62.000,-. Voorgesteld wordt om dit bedrag bij de resultaatbestemming toe te voegen aan de 'reserve Duurzaamheid'. De overige budgetten (€224.000,-), zijn projectgelden die vanaf 2024 in een nog  te ontwikkelen uitvoeringsprogramma 'Duurzaamheid' planmatig in uitvoering worden genomen. Het restantbudget van €62.000,- kan  dan worden ingezet om dit uitvoeringsprogramma op te zetten.

Economie
Bij de Najaarsnota 2023 is er €907.500,- bijgeraamd voor de op- en afrittenstelsel van de A28. Dit bedrag kon worden gedekt uit een hiervoor ingestelde reserve. In werkelijkheid is er €750.000,- uitbetaald omdat over de betreffende bijdrage geen BTW was verschuldigd. Deze lagere uitgaven van €158.000,- worden aan de batenkant gecompenseerd door een lagere onttrekking uit de reserve.  Daarnaast is de subsidieverstrekking aan het Ondernemersfonds en de doorbelaste personeelskosten respectievelijk €17.000,- en €15.000,- lager. 

Bouwen en wonen
In 2023 is er een extra bijdrage betaald aan de Omgevingsdienst (ODNV) voor het adviseren over ruimtelijke plannen. Ook is hiervoor extern ingehuurd.  Deze hogere kosten van €108.000,- zijn aan de inkomstenkant weer terugontvangen doordat hiervoor leges in rekening zijn gebracht bij de desbetreffende initiatiefnemers.

Gemeentelijke accommodaties
Momenteel wordt er hard gewerkt aan het voorbereiden van de bouw van de nieuwe MFA Hof van Cramer. In december 2023 is van de woningstichting de bijdrage van €306.000,- ontvangen voor de grondkosten van het complex,  in verband met de realisatie van 17 appartementen op deze locatie. Dit geld is conform raadsvoorstel ingezet ter dekking van de resterende boekwaarden van de oude panden. De totale kosten voor het afboeken van de boekwaarden bedroegen €231.000,-. Doordat het niet was voorzien dat bovenstaande transacties in 2023 zouden plaatsvinden, is hiervoor de raming niet bijgesteld.  De lagere beheerkosten voor De Heerd en overige afwijkingen bij de gebouwen resulteren tenslotte in een voordeel van €45.000,-.

Beheer en onderhoud
In 2023 is er €57.000,- meer uitgegeven aan  het beheerplan Openbaar Groen. Hiervoor zijn de volgende oorzaken aan te wijzen:

• Er is meer ingezet op het gebied van natuurlijke bestrijding van de eikenprocessierups. Denk hierbij aan het aanbrengen van bloembollen, kruidenmengsels en beplantingsoorten waar de natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups op af komen;
• Het was noodzakelijk om, als gevolg van de extremere weersomstandigheden, extra bomen te snoeien uit veiligheidsoverwegingen;
• Het  groenareaal is digitaal op orde gemaakt  “basis op orde”;
• Door het extreme groeizame weer en de stormschade zijn extra kosten gemaakt.

Doorbelasting rentekosten
Bij dit programma is er €533.000,- minder aan rentekosten doorbelast. Dit wordt gecompenseerd bij het onderdeel Algemene dekkingsmiddelen, waar de opbrengstenkant met hetzelfde bedrag is verlaagd. Hier is ook een toelichting gegeven op deze lagere rentekosten. 

Baten
De inkomsten bij het programma Ruimte, ondernemen en wonen zijn €2.212.000,- lager dan was voorzien. Hieronder is een verklaring gegeven van dit verschil ten opzichte van de raming.

Duurzaamheid
Zoals al aangegeven bij de lasten is er ook bij de baten een saldo van €224.000,- dat betrekking heeft op projectgelden die vanaf 2024 in een nog  te ontwikkelen uitvoeringsprogramma Duurzaamheid planmatig in uitvoering worden genomen. Dit saldo komt zowel terug bij de lasten als baten en beïnvloed daardoor het rekeningsaldo niet.

Economie
Voor de realisatie van de nieuw op- en afrit van het H2O bedrijvenpark op de A28 is een bedrag begroot van € 907.500.- Hierbij is uitgegaan van een bijdrage inclusief BTW. Achteraf bleek hierover geen BTW verschuldigd; dit verklaart het restant van €158.000,- bij dit onderdeel (zie hiervoor ook de toelichting bij de laten).

Ruimtelijke ontwikkeling
Het bedrag dat initiatiefnemers betalen voor het behandelen van hun initiatieven via de legesverordening en het kostenverhaal verhoudt zich tot het bedrag dat wij aan de Omgevingsdienst ODNV betaald hebben voor het adviseren over ruimtelijke plannen (RO initiatieven van derden; €65.000,-). Daarnaast is er nog €53.000,- aan exploitatiebijdragen voor woningbouwontwikkeling ontvangen.

Gemeentelijke accommodaties
In december is van de woningstichting de bijdrage van €306.000,- ontvangen voor de grondkosten van het complex,  in verband met de realisatie van 17 appartementen op deze locatie. Doordat het niet was voorzien dat deze transactie in 2023 zou plaatsvinden, is hiervoor de raming niet bijgesteld. 

Grondbedrijf
Lasten €1.470.000,- en baten -/-€2.550.000,-. Het jaar 2023 sluit met een negatief resultaat van €1.080.000,-. Dit is het saldo van winst en verliesnemingen van 5 complexen. In de begroting was rekening gehouden met een positief resultaat van €309.000,-. Dit is niet gehaald voornamelijk doordat er een verliesvoorziening van €943.000,- is getroffen voor de grondexploitatie van het Centrumplan. Het blijft daarnaast lastig om het resultaat goed te voorspellen omdat de POC-methode toegepast moet worden. Hierbij moeten de resultaten van het hele kalenderjaar meegenomen worden en grondverkopen laten zich lastig op de precieze momenten voorspellen.  De uitgaven en inkomsten van de grondexploitatie zijn balansboekingen, maar de grootboekregels (het BBV) schrijven voor dat deze mutaties via de gewone exploitatie van de gemeente moeten lopen. Daarna worden deze met een tegenboeking naar de balans geboekt. Op 2 oktober 2023  heeft de raad de grondexploitatie van Centrumplan Heerde met een krediet van €3,4 miljoen vastgesteld. Ook dit krediet moet met een tegenboeking naar de balans worden geboekt. Dat verklaart de grote bedragen die op dit product verantwoord zijn. Vanwege deze balansboekingen is het niet goed mogelijk een toelichting te geven op de verschillen tussen raming en werkelijkheid. Voor een uitgebreide toelichting wordt verwezen naar het niet openbare MPG.

Kostendekkende exploitaties
Riolering (lasten -/-€151.000,- en baten €258.000,-). Alle verschillen tussen raming en werkelijkheid van riolering worden gemuteerd op de voorziening riolering. Daarmee blijven de middelen beschikbaar voor het onderhoud van riolering. In 2023 zijn we op de lasten en baten €267.000,- tekort gekomen. Dit tekort wordt gedekt uit de voorziening riolering. Het is hierbij goed om te weten dat er jarenlang overschotten zijn geweest die naar de voorziening riolering zijn gegaan. Het tekort van 2023 is voornamelijk ontstaan uit fors hogere uitgaven voor energie en aan onderhoud drukriolering en de vrijvervalriolen. De bovengenoemde cijfers lasten en baten sluiten niet aan met dit bedrag. Dat komt omdat BTW ook onderdeel uitmaakt van de lasten maar vanwege compensatie niet begroot wordt. Ook toegerekende overhead wordt op een andere plek in de begroting verantwoord. De raming gaf aan dat we een tekort zouden hebben van €68.000,- op de exploitatie van rioleringen. De nadelen zijn groter geweest want in afwijking daarvan is ongeveer €225.000,- meer uitgegeven aan derden (oorzaak zoals hierboven al gemeld €196.000,- hogere energielasten / meer onderhoud drukriolering en vrijvervalriolen en als gevolg hiervan ook €19.000,- meer BTW, daarnaast  €26.000,- hogere interne kosten zoals salarissen en overhead, en lagere kapitaallasten €16.000,-. Aan baten zijn er €25.000,- hogere opbrengsten aan rioolheffingen geweest. De stand van de voorziening riolering komt hiermee uit op €4.900.000,- per 1-1-2024.

Reiniging afval (afval lasten -/-€7.000,-en baten €18.000,-). Alle verschillen tussen raming en werkelijkheid worden gemuteerd op de reserve afvalstoffenheffing. Daarmee blijven de overschotten beschikbaar voor deze exploitatie. De exploitatie van 2023 gaf een positief saldo van €22.000,-. Dat komt hoofdzakelijk door een hogere opbrengst van €32.000,- voor het PMD, lagere opbrengst afvalstoffenheffing van €13.000,- en een klein nadeel van €3.000,- op de uitgaven. De cijfers sluiten niet aan met de hier genoemde baten en lasten omdat overhead en kwijtscheldingen op andere plekken in de begroting geraamd worden. Ook de BTW wordt niet geraamd, maar maakt wel onderdeel uit van de exploitatie. Er zal vanwege het overschot op de exploitatie €22.000,- naar de reserve worden geboekt. De stand van de reserve afvalstoffenheffing komt hiermee uit op €201.000,- per 1-1-2024.

Begraven (lasten €13.000,- en baten €31.000,-). Alle verschillen tussen raming en werkelijkheid van begraven worden gemuteerd op de reserve afkoopsommen onderhoud graven. Daarmee blijven de mutaties en overschotten beschikbaar voor deze exploitatie. Voor het jaar 2023 was geraamd dat we €69.000,- tekort zouden komen, maar in werkelijkheid wat het tekort €63.000,-. Er wordt dus €6.000,- minder onttrokken uit de reserve dan geraamd. 
De kosten zijn €34.000,- hoger uitgevallen door €15.000,- meer interne salariskosten en voor €19.000,- een mix aan meer brandstofkosten en minder uitgaven aan de aula’s en baarhuisjes.
Daarnaast zijn de opbrengsten €40.000,- hoger hoofdzakelijk door meer inkomsten aan afkoopsommen. Genoemde cijfers sluiten niet aan met de baten en lasten omdat ook het overhead wordt toegerekend, maar vanwege BBV-regels op een andere plek begroot worden. Na onttrekking van €63.000,- uit de reserve is de stand van de reserve afkoopsommen per 1-1-2024 €1.177.000,-.

Het programma Sociaal Maatschappelijk gaat over alles wat mensen in hun directe bestaan raakt en heeft primair betrekking op zorg, welzijn, arbeid, onderwijs, volksgezondheid en vrijetijdsbesteding zoals sport en kunst en cultuur. Het gaat om mensen en de wijze waarop zij in staat zijn om deel te nemen aan de samenleving en invulling geven aan hun eigen verantwoordelijkheid.

Lasten
De werkelijke kosten bij het programma Sociaal maatschappelijk zijn €45.000,- hoger dan begroot. De belangrijkste afwijkingen zijn hieronder toegelicht.

Subsidies SPUK
In 2023 waren er veel nieuwe specifieke uitkeringen (SPUK). Hierdoor heeft de gemeente Heerde gedurende het jaar nieuwe, onverwachte subsidies ontvangen welke niet allemaal al in 2023 konden worden weggezet voor nieuwe projecten. Om te voorkomen dat de SPUK-gelden moeten worden terugbetaald, is een deel van de budgetten meegenomen naar 2024 en zijn kosten uit reguliere budgetten zoveel mogelijk naar de SPUK overgeheveld.  De lasten voor onderwijs vallen €119.000,- hoger uit , omdat er subsidie, o.a. voor Corona achterstanden, is geconsumeerd. En de kosten voor de NT2-taalklas vielen hoger uit. Hier staan overeenkomstig baten tegenover. In verband met de SPUK GALA is een deel van de reguliere kosten voor de cultuurcoach naar de SPUK, die onder Sport geboekt staat, overgeheveld. Hierdoor komen de kosten voor KCM €40.000,- lager uit (en nemen de lasten bij Sport overeenkomstig toe).  De kosten voor Sport zijn €95.000,- hoger dan begroot, omdat we hier de meegenomen subsidiebudgetten en de nieuwe SPUK gelden zoveel mogelijk hebben gebruikt en ingezet. Deze kostenplaats wordt daarnaast sterk beïnvloed door de SPUK MEOZ. Dit is de subsidie aan het zwembad als tegemoetkoming in de hoge energiekosten.

STIP
De lasten voor kostenplaats STIP zijn €104.000,- hoger door extra inhuurkosten voor personeel. Deze meerkosten worden grotendeels gedekt door extra baten. De lasten voor jeugd zijn nagenoeg uitgekomen op de begroting. Dit hebben we onder andere  kunnen realiseren door de extra  inzet van personeel bij STIP.

Participatie & werk
Het begrote financieel tekort op de begroting 2023  van Lucrato is uitgebleven. Hierdoor hoefde gemeente Heerde geen extra toelage te betalen om het exploitatietekort van Lucrato af te dekken.  En de inburgeringskosten waren lager door gemis aan deelnemers. Hierdoor zijn de kosten voor  Participatie & Werk €220.000,- lager uitgekomen. 

Inkomen
Voor Inkomen zijn er €67.000,- minder kosten gemaakt doordat de bijdrage aan de zomerschool niet nodig was (omdat deze uit de SPUK Onderwijsachterstanden betaald kon worden) en het budget voor het noodfonds maar heel beperkt is aangesproken.

MOBW-gelden
Van de gemeente Apeldoorn is €113.000,- ontvangen voor niet bestede MOBW-middelen. dit geld is naar de reserve sociaal domein overgeheveld. 

Doorbelasting rentekosten
Bij dit programma is er €62.000,- minder aan rentekosten doorbelast. Dit wordt gecompenseerd bij het onderdeel Algemene dekkingsmiddelen, waar de opbrengstenkant met hetzelfde bedrag is verlaagd. Hier is ook een toelichting gegeven op deze lagere rentekosten. 

Baten
De inkomsten zijn bij dit programma in werkelijkheid €464.000,- hoger dan de raming. De grootste afwijkingen zijn onderstaand toegelicht.

Onderwijs
De baten voor onderwijs zijn €134.000,- hoger dan begroot door extra rijksinkomsten bedoeld voor ondersteuning onderwijsachterstanden te beperken. Hiervan is het grootste deel (€119.000,-) dit jaar ook besteed.

Sport
De opbrengsten voor Sport zijn €18.000,- hoger. Hier compenseert de negatieve component voor de zwembadsubsidie (-/-€150.000,-) de hogere subsidiebaten voor Sportbeleid (€169.000,-), waardoor de resultante beperkt is.

STIP
Bij STIP is €64.000,- extra inkomsten gegenereerd doordat er uitvoeringskosten voor de IZA zijn gedeclareerd bij de regio. Daarnaast zijn hier extra SPUK gelden ontvangen.

Participatie & Werk
Er is €77.000,- minder baten voor Participatie & Werk geboekt. Dit komt vooral door minder subsidie voor inburgeringskosten, omdat er  minder inburgeringskandidaten zijn geplaatst dan toegewezen waren.

Inkomen
De baten voor Inkomen vallen €245.000,- hoger uit door de verhoging van het voorlopig buigbudget om  gestegen hoogte van de uitkeringen levensonderhoud te financieren.

Wmo
De ontvangen gelden van het overschot voor MOBW worden voor een groot deel gecompenseerd doordat er minder aanvullende bijdrage uit de reservering AVSLH nodig was. De extra inkomsten van €74.000,- worden door meerkosten WMO licht overschreden.

De gemeente is een betrouwbare rentmeester van de publieke middelen. Uitgangspunt is dat de exploitatie op orde is om jaarlijks te kunnen voldoen aan de voorwaarde van een sluitende begroting. Naast financiën is onder dit programma het streekarchivariaat, het uitvoeringsprogramma van het college en de stelposten voor de crisissen opgenomen.

Lasten
De werkelijke uitgaven bij het programma Bedrijfsvoering zijn €1.918.000,- lager dan de raming  De belangrijkste afwijkingen zijn hieronder toegelicht.

Financiën
Het verwachte rekeningsaldo bij de Najaarsnota 2023 bedroeg €1.865.000,- positief. Dit bedrag is op dit product verantwoord. 

Streekarchivariaat
Voor dit onderdeel is €53.000,- minder uitgegeven door vertraging in het traject om tot een fusie van het Streekarchief Epe, Hattem, Heerde en het Streekarchief Noord West Veluwe te komen. Bij de voorbereidingen van de fusie is fors achterstallig onderhoud geconstateerd bij het Streekarchief EHH. Er wordt op dit moment een plan van aanpak gemaakt om dit op te lossen. Voorgesteld wordt om bovengenoemde onderschrijding bij de resultaatbestemming naar 2024 over te hevelen en in te zetten om een deel van het achterstallig onderhoud weg te werken.

Baten
Geen bijzonderheden.

Bij het onderdeel Overhead zijn  alle kosten opgenomen van  de medewerkers die het primaire proces aansturen en ondersteunen zoals management, financiën, P&O, ICT, facilitair etc. Ook de kosten van het raadhuis, gemeentekantoor en de gemeentewerf horen hierbij. Voorheen werden deze kosten toegerekend aan de bovenliggende programma's en werd de overhead niet separaat inzichtelijk gemaakt. 

Uit bovenstaande tabel is af te lezen dat er per saldo €305.000,- minder aan overheadkosten is uitgegeven dan geraamd. De belangrijkste afwijkingen zijn hieronder toegelicht.

Raadhuis/gemeentekantoor/gemeentewerf
De huisvestingkosten voor bovengenoemde gebouwen zijn €66.000,- lager. Voor €91.000,- komt dit door lagere rentekosten. Doordat de rente fors is gestegen in 2023, is er veel geld verdiend over het openstaande banksaldo. Deze renteopbrengsten zijn verrekend met de rentekosten van de uitstaande langlopende geldleningen en het saldo is vervolgend toegerekend aan de diverse producten.  Aan onderhoud is er voor deze gebouwen €25.000,- meer uitgegeven.

ICT
Bij de Voorjaarsnota 2023 is er €200.000,- bijgeraamd om de stijgende automatiseringskosten  op te kunnen vangen. In werkelijkheid is dit bedrag met €148.000,- overschreden omdat de in eerste instantie in 2023 geactiveerde kosten voor de projecten M2A en Zaakgericht Werken (€284.000,-) op last van de accountant alsnog in de exploitatie zijn geboekt. De overige ICT-kosten onderschrijden met €136.000,- Deze geringere besteding komt doordat de stijging bij de BVO H2O en bij O&I geringer is gebleken dan verwacht. Door het toenemende aantal personeelsleden én de extra kosten die moeten worden gemaakt om de cybercriminaliteit tegen te gaan blijft het echter lastig om de automatiseringskosten in de hand te houden.

Salariskosten overheadpersoneel / overige personeelskosten / salariskosten direct personeel (excl. bestuur)
In totaliteit is er €437.000,- minder aan salarissen en overige personeelskosten uitgegeven dan geraamd. Deze onderschrijding heeft een drietal hoofdoorzaken. Doordat er steeds meer wordt samengewerkt met de gemeenten Hattem en Oldebroek, vindt er ook meer uitwisseling van personeel plaats. De gemeente Heerde heeft relatief veel personeel 'uitgeleend' waarvoor een (niet geraamde) vergoeding werd ontvangen. Daarnaast werd er veel tijd besteed aan diverse (automatiserings)projecten waar financiële dekking tegenover staat. Aangezien het lastig is om vervangend personeel te vinden voor de taken die hierdoor blijven liggen werd de oplossing vaak gezocht in overuren die op een later moment worden opgenomen en/of in een herprioritering van de lopende werkzaamheden. Als laatste is er minder geld uitgegeven aan reis- en verblijfskosten, studiekosten en representatiekosten.

Algemene dekkingsmiddelen zijn vrij besteedbare inkomsten zonder vooraf bepaald bestedingsdoel. Conform de nieuwe richtlijnen worden deze budgetten nu onder een separaat hoofdstuk opgenomen (voorheen programma 2 Financiën, Economie en grote projecten). De inkomsten die tot dit onderdeel behoren zijn de Algemene Uitkering en overige uitkeringen uit het gemeentefonds, OZB, Toeristenbelasting, bespaarde rente over het Eigen Vermogen en ontvangen rentes en dividenden. 

De uitgaven die bij dit onderdeel zijn opgenomen hebben betrekking op de inning en verwerking van bovengenoemde inkomsten.

Lasten
De uitgaven zijn bij het onderdeel Algemene dekkingsmiddelen €53.000,- hoger dan geraamd. Hieronder zijn de afwijkingen toegelicht.

Algemene dekkingsmiddelen
Bij de Najaarsnota 2023 is er €25.000,- bijgeraamd voor de uitvoeringkosten WOZ; dit als gevolg van de toename/verdubbeling van het aantal te behandelen bezwaarschriften. Na afloop van het jaar waren deze kosten nog €14.000,- hoger dan bij de najaarsnota was ingeschat.

Het bedrag aan vorderingen wat als oninbaar moet worden beschouwd bedraagt €39.000,- Dit geld is toegevoegd aan de voorziening dubieuze debiteuren.

Baten
De inkomsten zijn bij dit onderdeel in werkelijkheid €180.000,- hoger. Hieronder is aangegeven hoe dit komt.

Algemene dekkingsmiddelen
In 2023 is er €1.021.000,- meer aan Algemene uitkering ontvangen dan begroot. In hoofdzaak komt dit door de bedragen die binnengekomen zijn in de September- en Decembercirculaire 2023 (voornamelijk energietoelage, invoeringskosten Omgevingswet en een hogere Algemene Uitkering). Deze beide circulaires komen laat uit waardoor het niet meer mogelijk is om de wijzigingen nog in de begroting te verwerken.

Bij de begroting is er rente aan de diverse producten doorberekend op basis van de opgestelde activastaat. In 2023 is er echter een forse rentevergoeding ontvangen over het openstaande banksaldo, waardoor de werkelijke rente fors lager was. Hierdoor is in totaal €698.000,- aan rentekosten tegengeboekt op deze post; dit is eveneens gedaan bij de diverse programma's/producten aan de lastenkant zodat deze mutatie budget neutraal is verlopen. 

Bij de Najaarsnota 2023 was een voordeel vanuit rente-inkomsten van €500.000,- geraamd. In werkelijkheid was deze opbrengst €590.000,- echter, een boetrenteclaim van €200.000,- van de Belastingdienst was de oorzaak van het nadeel van €110.000,- ten opzichte van de najaarsnota. Er is inmiddels bezwaar aangetekend tegen de, ons inziens, onterechte claim. Onduidelijk is wanneer een uitspraak op dit bezwaar wordt ontvangen. In het kader van het voorzichtheidsprincipe is deze claim verwerkt in de cijfers van 2023. 

Aan OZB-inkomsten en Toeristenbelasting  is in werkelijkheid in 2023 €33.000,- minder ontvangen dan geraamd. 

Lasten
Onvoorzien
In 2023 hebben er 2 onttrekkingen vanuit de post Onvoorzien plaatsgevonden.  Bij de Voorjaarsnota 2023 is besloten om €20.000,- bij te dragen aan de slachtoffers van de aardbeving in Turkije.  Bij de Najaarsnota 2023 is er vanuit deze post €10.000,- beschikbaar gesteld voor een haalbaarheidsonderzoek van het Berghuizerbad.