Het jaar 2020 was een bijzonder jaar en ook het positieve resultaat van €2.575.000,- is zondermeer bijzonder te noemen; temeer omdat het geprognosticeerde saldo €762.000,- bedroeg. Dit saldo was opgebouwd uit een positief resultaat van de najaarsnota van €249.000,- en een positieve correctie van €50.000,- van de rioolheffing. Vervolgens zijn daar nog twee voorbereidingskredieten voor de MFA Wapenveld en De Sprengen aan toegevoegd. Hiervan is uiteindelijk €463.000,- uitgegeven.
De coronacrisis heeft ertoe geleid dat er op veel budgetten geld is overgehouden; slechts 2 grotere posten hebben een negatieve invloed op het resultaat. De grootste post is de toevoeging aan de pensioenvoorziening (ex)bestuurders; hieraan moest €492.000,- extra worden toegevoegd. Tenslotte waren de kosten voor de Jeugdzorg ZIN €325.000,- hoger dan verwacht. De oorzaken hiervan zijn uitgebreid bij het desbetreffende product toegelicht.
Bij het programma Ruimte zijn de legesinkomsten tussentijds al bijgeraamd. De werkelijke inkomsten waren door de hoge huizenprijzen en de hausse aan verbouwingen nog €288.000,- hoger. Door de uitstel van de Omgevingswet is op deze post €189.000,- minder uitgegeven. Deze kosten worden op een later moment gemaakt. De verkoopopbrengst van de Willem Alexanderschool was in 2019 al geraamd alleen door een vertraging in het proces heeft de transactie pas in 2020 plaatsgevonden; dit heeft een netto voordeel van €125.000,- opgeleverd. Opnieuw is er in de openbare ruimte geld overgehouden. Uitgestelde investeringen, een zachte winter waardoor er weinig is gestrooid en geringe onderhoudskosten resulteren in een totaal voordeel van €246.000,-.
Vooral bij Samenleving vertalen de gevolgen van Corona zich in lagere uitgaven. Van de algemene voorziening schoon en leefbaar huis is minder gebruik gemaakt. Ondanks dat dit budget bij de najaarsnota al was afgeraamd is er nog eens €174.000,- overgehouden. Verder zijn er minder aanvragen geweest voor woon- en vervoersvoorzieningen (€165.000,-) en zijn de pilots GGZ en voor maatschappelijke opvang (MO) en beschermd wonen (BW) niet opgestart (€110.000,-). Van de gemeente Apeldoorn is voor MO/BW opnieuw een bijdrage van €124.000,- ontvangen ook dit geld moet nog worden ingezet. Bij de meicirculaire heeft het Rijk meer geld beschikbaar gesteld voor de WSW. Hierdoor is de geraamde extra bijdrage aan Lucrato maar voor een klein deel ingezet. Tezamen met lagere reïntegratiekosten is er €191.000,- minder uitgegeven voor dit beleidsonderdeel.
Aan overhead, personeel en Onvoorzien is €132.000,- minder uitgegeven. De energie- en onderhoudskosten voor het raadhuis waren €50.000,- lager door de renovatie en er is door het thuiswerken minder uitgegeven aan reiskosten, koffie en thee, papier-, kopieer- en portokosten. Van het beschikbare budget voor Onvoorzien is €40.000,- overgehouden.
Tenslotte is er €260.000,- meer aan algemene uitkering van het Rijk ontvangen. Meevallers uit de september- en decembercirculaire, uitbetaling van het 3e Corona compensatiepakket en een nabetaling van voorgaande jaren dragen gezamenlijk bij aan deze meevaller.
Bovenstaand is een beknopte algemene toelichting gegeven op het resultaat. Onderstaand wordt hierop nader ingegaan en wordt ook de relatie gelegd met de najaarsnota. Het is goed om te beseffen dat de najaarsnota werd opgesteld eind augustus/begin september 2020 op het moment dat de lockdown was afgelopen en het land weer 'open' leek te gaan. De verwachting was dat de resterende maanden van het jaar nog veel activiteiten konden worden uitgevoerd/ingehaald; helaas is dit niet mogelijk gebleken omdat kort na het opstellen van dit document opnieuw een lockdown werd ingesteld. Dit verklaart dat er meer geld is overgehouden dan in september was ingeschat.
Positieve afwijkingen
Grondexploitatie (incidenteel €173.000,- voorzienbaar najaarsnota: nee)
Een goede analyse voor grondexploitatie is bij de rekening niet te maken omdat de BBV-voorschriften ons verplichten om de mutaties van de grondexploitaties via de resultatenrekening te laten lopen en daarna weer weg te boeken naar de balans. Daarom wordt voor een nadere toelichting verwezen naar het MPG (niet openbaar).
Legesinkomsten WABO/Omgevingswet (incidenteel €288.000,- voorzienbaar najaarsnota: nee)
Als gevolg van de Coronacrisis én de lage rentestand is er in het afgelopen jaar door de inwoners veel geïnvesteerd in dakkapellen, uitbouwen etc. waardoor de legesinkomsten fors zijn gestegen. Bij de najaarsnota was dit al voorzien, op dat moment is deze post fors bijgeraamd. De 2e lockdown heeft er voor gezorgd dat het aantal uitbreidingen in en aan de eigen woning nog verder is toegenomen met een onverwachte stijging van de legesinkomsten tot gevolg.
Omgevingswet (incidenteel €189.000,- voorzienbaar najaarsnota: nee)
In 2020 is hard gewerkt om de invoering van de Omgevingswet mogelijk te maken per 1 januari 2021. Uiteindelijk is de invoering van deze wet door het Rijk met een jaar uitgesteld omdat uit onderzoek is gebleken dat veel gemeenten niet tijdig klaar konden zijn en omdat de systeemvereisten (DSO) niet voldeden. Doordat de activiteiten nu op een later moment plaatsvinden is er budget in 2020 overgehouden. De raad zal worden voorgesteld om dit budget naar 2021 over te hevelen.
Verkoop Willem Alexanderschool (incidenteel €125.000,- voorzienbaar najaarsnota: nee)
De verkoop van de Willem Alexanderschool heeft uiteindelijk pas in oktober 2020 plaatsgevonden. Op dat moment was de najaarsnota al afgerond; hierdoor heeft er geen budgetbijstelling plaatsgevonden.
Beheer en onderhoud (incidenteel €246.000,- voorzienbaar najaarsnota: deels)
Over de gehele linie is bij beheer en onderhoud geld overgehouden. Hiervoor zijn meerdere oorzaken aan te wijzen. De kapitaallasten voor materieel waren €104.000,- lager door uitgestelde investeringen en lagere werkelijke rentekosten. Uitgangspunt is dat het materieel pas wordt vervangen als de onderhoudskosten te hoog worden in relatie tot de te verwachten resterende gebruiksduur. Het budget moet echter wel beschikbaar blijven wanneer er onverhoopt toch vervanging of (dure) reparatie nodig is. De kunstwerken in de Hoogwatergeul zijn nog nieuw; hiervoor zijn de onderhoudskosten nog gering; hierdoor is er €27.000,- bespaard op dit onderdeel. Op de post straatreiniging/gladheidsbestrijding is €54.000,- bespaard doordat er door de zachte winter veel minder is gestrooid. Tevens is er bespaard op het maaien van sloten en bermen (€20.000,-).
Algemene voorziening schoon en leefbaar huis (incidenteel €174.000,- voorzienbaar najaarsnota: nee)
De Corona-uitbraak heeft er voor gezorgd dat er veel minder gebruik is gemaakt van deze voorziening; de verwachte kostentoename is hierdoor uitgebleven. Bij de najaarsnota is daarom het budget al naar beneden bijgesteld, de 2e lockdown in het laatste kwartaal van 2020 heeft ervoor gezorgd dat de werkelijke kosten nog lager uitvielen.
Maatwerkvoorzieningen vervoer en wonen (incidenteel €165.000,- voorzienbaar najaarsnota: deels)
De uitgaven bij maatwerkvoorzieningen Wmo zijn lager doordat er een grote woningaanpassing van €89.000,- op het laatste moment is doorgeschoven naar 2021. Verder zijn de uitgaven voor vraagafhankelijk vervoer lager doordat er minder gebruik gemaakt is van deze voorziening vanwege de Corona-crisis.
Opvang en beschermd wonen (incidenteel €234.000,- voorzienbaar najaarsnota: deels)
In de begroting was voor opvang en beschermd wonen €110.000,- geraamd; dit bedrag was bij de resultaatbestemming 2019 ook overgeheveld naar 2020 (dubbel bedrag beschikbaar). Daarnaast heeft de gemeente Apeldoorn minder uitgegeven van het regionale budget. Het overschot, voor de gemeente Heerde €124.000,-, is in september (na het opstellen van de najaarsnota) overgemaakt en kan worden ingezet ter besteding binnen het sociaal domein. De raad zal worden voorgesteld om dit budget toe te voegen aan de reserve 'sociaal domein'.
WSW (incidenteel €191.000,- voorzienbaar najaarsnota: nee)
Bij de meicirculaire is er een extra bijdrage uitgekeerd voor de WSW. Dit extra geld is doorgestort naar Lucrato en is ingezet om het vooraf geraamde exploitatietekort te dichten. Lang was onduidelijk of deze organisatie hierin was geslaagd of dat door de Coronacrisis de kosten elders waren gestegen. Na afronding van de jaarrekening 2020 bleek dat dit nagenoeg geheel was gelukt; voor Heerde betekent dit dat een voordeel van €147.000,-.
Door de Coronacrisis zijn verschillende reïntegratietrajecten en -trainingen niet doorgegaan. Bij de najaarsnota was hier al rekening mee gehouden echter door de 2e lockdown in het 4e kwartaal van 2020 zijn er nog meer trajecten gecanceld (€44.000,-) dan ten tijde van het opstellen van de najaarsnota was voorzien.
Salarissen/overhead/Onvoorzien (incidenteel €222.000,- voorzienbaar najaarsnota: deels)
Aan bovengenoemde onderdelen is in totaliteit minder uitgegeven; veelal te relateren aan de Coronacrisis. De salariskosten zijn €76.000,- lager door geringe reis- verblijf- en studiekosten van het personeel. Bij facilitair is €49.000,- overgehouden doordat door het vele thuiswerken minder is uitgegeven voor kantoorkosten (consumpties/porto-/papier-/kopieerkosten). Deze posten waren tussentijds ook al afgeraamd, Bij het raadhuis is, door de renovatie, minder uitgegeven aan onderhoud- en energiekosten (€49.000,-). Verder is er bij ICT €29.000,- overgehouden; dit komt voornamelijk door uitgestelde investeringen waardoor er op de kapitaallasten is bespaard. Tenslotte is op de post Onvoorzien €40.000,- overgebleven.
Algemene uitkering (incidenteel €260.000,- voorzienbaar najaarsnota: nee)
Bij de september- en decembercirculaire is extra geld ontvangen van het Rijk (€152.000,-; o.a. voor het Corona compensatiepakket 3). Verder is er nog €40.000,- ontvangen aan nabetalingen en zijn er maatstaven aangepast in het voordeel van de gemeente Heerde (€68.000,-).
Negatieve afwijkingen
Dotatie voorziening (ex) bestuurders (incidenteel -/- €492.000,- voorzienbaar najaarsnota: deels)
Jaarlijks moet de pensioenvoorziening voor (ex)bestuurders worden geactualiseerd. Doordat de rekenrente voor 2020 opnieuw is verlaagd (0,082% voor 2020 tegen 0,29% voor 2019) moet de voorziening worden verhoogd om deze lage rekenrente te compenseren. Deze actualisatie wordt door een extern bedrijf uitgevoerd. Voor 2021 gebeurt dit eerder zodat eventuele aanpassingen nog in de najaarsnota kunnen worden verwerkt.
Jeugdzorg ZIN (structureel -/-€325.000,- voorzienbaar najaarsnota deels)
In 2020 is er een afname van het aantal maatwerktrajecten geweest. De kosten per project zijn echter toegenomen omdat er meer zware, langdurige zorgtrajecten zijn ingezet. Dit is een landelijke trend die mogelijk het gevolg is van de Coronacrisis. Door deze crisis heeft er minder vroegsignalering kunnen plaatsvinden doordat scholen veelal dicht zijn geweest, huisartsen minder beschikbaar waren en gezinscoaches en jeugdgezondheidsmedewerkers minder fysiek aanwezig konden zijn. Hierdoor is de problematiek verergerd. Daarnaast is er een stijging van het aantal gezinshuizen in de gemeente Heerde. Jongeren die daar met een voogdijmaatregel zijn gaan wonen zorgen voor extra/onvoorziene kosten voor de gemeente; in totaliteit een overschrijding van €325.000,- op het budget.
Voorziening oninbare vorderingen (incidenteel -/- €84.000,- voorzienbaar najaarsnota deels)
Door de coronacrisis is er in 2020 een terughoudend beleid gevoerd op het terugvorderen van openstaande bedragen. Het gevolg hiervan is dat de hoogte van de openstaande vorderingen is opgelopen; tevens is de onzekerheid toegenomen of deze uitstaande bedragen nog wel (kunnen) worden terugbetaald. Besloten is daarom om een groot deel van deze vorderingen over te hevelen naar de 'voorziening oninbare vorderingen'.
|
Voorlopig rekeningresultaat 2020 |
€762.000 |
|
Meevallers |
|
|
Grondexploitatie |
€173.000 |
|
Legesinkomsten WABO |
€288.000 |
|
Omgevingswet |
€189.000 |
|
Verkoop Willem Alexanderschool |
€125.000 |
|
Onderhoud wegen/straatreiniging/kunstwerken etc. (kapitaallasten/onderhoud) |
€246.000 |
|
Monumentenzorg (toegelicht bij het product) |
€94.000 |
|
OAB-gelden, volwasseneneducatie en kwalificatieplicht (toegelicht bij het product) |
€101.000 |
|
Algemene voorziening schoon en leefbaar huis |
€174.000 |
|
Maatwerkvoorzieningen vervoer en wonen |
€165.000 |
|
Opvang en beschermd wonen |
€234.000 |
|
WSW |
€191.000 |
|
Salarissen/overhead/onvoorzien |
€132.000 |
|
Algemene uitkering |
€260.000 |
|
Tegenvallers |
|
|
Dotatie voorziening (ex) bestuurders |
-/- €492.000 |
|
Jeugdzorg ZIN |
-/- €325.000 |
|
Kleinere afwijkingen (toegelicht bij betreffende producten) |
|
|
Informatie & toegang sociaal domein |
€72.000 |
|
Wmo uitvoeringskosten |
€60.000 |
|
Vreemdelingen/inburgering |
€82.000 |
|
Diversen |
€44.000 |
|
Totaal |
€2.575.000 |