Paragraaf Bedrijfsvoering

Deze paragraaf omvat de visie op de gemeentelijke bedrijfsvoering. Omdat bedrijfsvoering tot de verantwoordelijkheid van het college behoort en veelal opgedragen is aan de ambtelijke organisatie, beperkt deze paragraaf zich tot de hoofdlijnen.

Beleidskader
De verplichte paragraaf betreffende de bedrijfsvoering geeft tenminste inzicht in de stand van zaken en de beleidsvoornemens ten aanzien van de bedrijfsvoering. De gemeente Heerde probeert om, binnen de mogelijkheden van een kleine gemeente, de meest recente inzichten en werkwijzen op het gebied van planning & control, personeelsbeleid en informatievoorziening te volgen.

Management en organisatie
Het werken aan een beweging richting een 'omgevingsbewuste en ondernemende organisatie' is een aanhoudend proces. Immers, de samenleving verandert continue waardoor een gemeentelijke organisatie zich daarop voortdurend dient aan te passen. Daarbij gaat het o.a. om werkmethoden, procesinrichting, houding en gedrag om onze dienstverlening optimaal te houden. Een andere belangrijke constatering is dat gemeenten in toenemende mate financieel afhankelijk zijn van rijksmiddelen en gedrag van verbonden partijen. Individuele gemeenten hebben hierop nauwelijks (rijk) dan wel beperkt (verbonden partijen) invloed. Om desondanks financiële verrassingen te voorkomen, vraagt dit van de ambtelijke organisatie om een adequate monitoring van deze gemeentelijke uitgaven en inkomsten.

Tot slot worden de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt genoemd. Door het aantrekken van de economie ontstaat meer mobiliteit op de arbeidsmarkt. Dit wordt nog eens versterkt doordat landelijk sprake is van een toenemende scheve demografische verhouding (meer uitstroom dan instroom). Dit betekent dat onze organisatie voor de uitdaging staat hoe ze als kleine organisatie voldoende aantrekkelijk en inspirerend blijft zodat ze voldoende kwalitatief kan behouden resp. weet te werven. 

Deze ontwikkelingen hebben naast de genoemde punten geleid tot een tweetal onderwerpen welke voort het management speerpunten zijn voor 2023.

1. We blijven onze dienstverlening (bejegening en proces) verbeteren zodanig dat de directe dienstverlening op het gemiddeld landelijk kwaliteitsniveau gehandhaafd blijft.

2. We binden en boeien medewerkers: we houden, werven, ontwikkelen en laten medewerkers gaan zodanig dat de juiste medewerkers op de juiste plekken zitten en voldoende gefaciliteerd worden om hun werk goed te kunnen doen.

Interne beheersing

Binnen onze gemeente is een solide interne beheersing essentieel om de doelstellingen effectief en rechtmatig te realiseren, risico's tijdig te signaleren en te beheersen en de betrouwbaarheid van de (financiële) informatie te waarborgen. Interne beheersing vormt de basis voor goed bestuur en draagt bij aan transparantie en verantwoording richting onze inwoners, de gemeenteraad en andere belanghebbenden. 
De interne beheersing is een continu proces. Hoewel we belangrijke stappen hebben gezet, blijven wij ons inzetten voor verdere optimalisatie, onder andere door gebruik te maken van data-analyse, het versterken van de beheersing van risico’s in de eerste lijn en het verder inbedden van risicogericht denken en werken in de organisatie.
In het verslagjaar hebben wij blijvend ingezet op het verbeteren van de interne beheersmaatregelen. Dit deden wij onder andere door:
•    Risicomanagement: De belangrijkste processen zijn periodiek getoetst op risico's en beheersmaatregelen. 
•    Interne controles: Er zijn stelselmatige interne controles uitgevoerd op processen zoals subsidieverstrekking, inkoop en aanbestedingen en uitkeringen. Bevindingen uit deze controles zijn vertaald naar verbeteracties.
•    Rechtmatigheidsverantwoording: Op basis van de Gemeentewet en de financiële verordening is het College van B&W verantwoordelijk voor de getrouwheid en de rechtmatigheid van de jaarrekening en voor het daaraan ten grondslag liggende financieel beheer.
In het verleden gaf de accountant middels een controleverklaring een oordeel over zowel de getrouwheid als de rechtmatigheid, volgend op een wetswijziging is dit vanaf het boekjaar 2023 anders. De accountant oordeelt over de getrouwheid van de jaarrekening, het college legt zelf verantwoording af over de rechtmatigheid in de vorm van een rechtmatigheidsverantwoording in de jaarrekening.
Financiële rechtmatigheid behelst binnen de gemeente drie aspecten:
1.    Het begrotingscriterium: de baten en lasten van de gemeente blijven binnen de kaders van de begroting (inclusief wijzigingen) zoals door de gemeenteraad vastgesteld. In de financiële verordening bepaalt de gemeenteraad de weging van de geconstateerde afwijkingen;
2.    Het voorwaardencriterium: de financiële beheer handelingen voldoen aan interne en externe wet- en regelgeving; 
3.    Misbruik en oneigenlijk gebruik criterium: het college heeft voldoende maatregelen getroffen om misbruik en oneigenlijk gebruik en daaraan gerelateerde fraude te voorkomen. Hiermee wordt voorkomen dat door fraude, misbruik en oneigenlijk gebruik van wet- en regelgeving ten onterechte subsidies of uitkeringen worden betaald of te lage heffingen worden ontvangen;
Om te komen tot een rechtmatigheidsverantwoording is het college verplicht zorg te dragen voor de toetsing van de rechtmatigheid van het financiële beheer. Deze toetsing vindt plaats door middel van een verbijzonderde interne controle op de processen met een materiële geldstroom binnen de gemeente Heerde. Dit zijn voor 2024 de processen Personeel, Belastingen, WMO, Jeugdzorg, Huren, Leges, Inkoop, Participatie en Subsidies. 
Wij werken met het zogenoemde Three Lines Model. Dit model verdeelt verantwoordelijkheden voor risicobeheersing en governance over drie lijnen: de eerste lijn voert uit en beheert risico’s, de tweede lijn ondersteunt en controleert, en de derde lijn (interne audit) biedt onafhankelijke beoordeling. Dit model zorgt voor duidelijke rollen en effectieve samenwerking binnen organisaties.
In lijn met het intern controleplan voeren de interne controlefunctionarissen, de zogenoemde derde lijn toetsingswerkzaamheden uit. De resultaten van de IC werkzaamheden leiden tot een onafhankelijk oordeel over de getoetste processen en geven de eerste lijn richting voor optimalisatie van het proces. Deze combinatie van werkzaamheden vormt de kern van de onderbouwing van de rechtmatigheidsverantwoording door het college. De accountant toetst vervolgens of het proces dat leidt tot de rechtmatigheidsverantwoording getrouw tot stand is gekomen en geeft op basis van deze werkzaamheden een getrouwheidsverklaring af.
Op basis van de uitgevoerde controlewerkzaamheden, worden onderstaande bevindingen vermeld:

Subsidies
Uit de controle blijken bijzonderheden rondom de naleving van de Algemene Subsidieverordening Heerde 2020 met betrekking tot subsidieverleningen- en vaststellingen. De bevindingen hebben voornamelijk betrekking op het meermaals niet vaststellen van verleningen uit 2023 binnen de hiervoor gestelde termijn. In lijn met voorgaande jaren is sprake van niet-financiële rechtmatigheidsfouten, deze worden daarom niet meegewogen in de rechtmatigheidsverantwoording.

Sociaal domein
In lijn met voorgaande jaren ontstaat een onzekerheid omtrent de getrouwheid van de ontvangen productieverantwoordingen vanwege het ontbreken van een accountantsverklaring bij kleine verantwoordingen en een verschil in materialiteit tussen de zorgaanbieder en de gemeente bij grote verantwoordingen. Met gerichte belacties in overleg met onze accountant hebben wij deze onzekerheden voldoende ondervangen. Er resteert een bedrag aan onzekerheid. Dit bedrag is opgenomen in het accountantsverslag.

Inkoop en aanbesteding
De integrale spendanalyse over de boekjaren 2021 tot en met 2024 toont 12 bijzonderheden omtrent de naleving van de Europese Aanbestedingswet. Een totaal van 11 dossiers voldoet niet volledig aan de wet en is als onrechtmatig aangemerkt, van 1 dossier kan de naleving onvoldoende worden vastgesteld. Het betreft voornamelijk contracten rondom software, inhuur en consultancy. Een deel van deze contracten is in samenwerking met de gemeenten Hattem en Oldebroek in H2O verband afgesloten en komt daarom niet volledig ten laste van de gemeente Heerde. Verdeling van de betreffende lasten is waar mogelijk gebaseerd op werkelijke facturatie, waar de factuur onvoldoende inzicht geeft in verdeling over de gemeenten is een algemene verdeelsleutel op inwoneraantal toegepast.

Eigen contracten   €1.336.832,-
Samenwerkingsverband H2O (O&I) €854.877,-  
Aandeel Heerde   €243.011,-
Totale fout gemeente Heerde   €1.579.843,-

Afgerond gaat het om een onrechtmatigheid op het voorwaardencriterium van  €1.580.000,- (zie rechtmatigheidsverantwoording). Hieronder volgt een toelichting op de bevindingen en het verbetertraject ter vermindering van het risico op het ontstaan van deze onrechtmatigheden.

Eigen contracten
Zes eigen contracten voldoen niet aan alle vereisten uit de Europese Aanbestedingswet. Het contract met betrekking tot de inkoop van maaltijden voor vluchtelingen die verblijven op de opvanglocatie Groot Stokkert bedraagt ruim 50% van de in totaal geconstateerde fout. Europese aanbesteding van deze diensten heeft inmiddels plaatsgevonden, de nieuwe leverancier is in december 2024 gestart. In voorbereiding op deze aanbesteding is gekozen voor onderhandse verlenging met een lokale leverancier, toename van het aantal opvangplaatsen heeft ervoor gezorgd dat de totale lasten over de Europese drempel zijn gegaan. 

Overige bevindingen hebben betrekking op ontwerp en de begeleiding van de bouw van de MFA Wapenveld, aanschaf van een vrachtwagen met kraan en brandstofkosten voor de dienstwagens. Een goede analyse vooraf, bijvoorbeeld met behulp van het inkoop startformulier dat Team Inkoop in 2025 gaat introduceren, had deze fouten kunnen voorkomen. Daarnaast is doorontwikkeling van de periodieke spendanalyse noodzakelijk om dergelijke fouten tijdig te detecteren. 

In tegenstelling tot vorig jaar is het aantal fouten rondom inhuur beperkt. Slechts één contract, afgesloten aan het begin van 2024, voldoet vanwege wezenlijke wijziging niet aan de Europese regels. De maatregelen, bestaande uit het opnieuw informeren van managers over de te volgen procedure en voorlichting over het begrip wezenlijke wijziging, hebben effect gehad. 

H2O
De onrechtmatige contracten hebben allen betrekking op software. Het betreft ten dele aflopende contracten die betrekking hebben op applicaties die vervangen worden of zijn. De nieuwe contracten rondom onder meer salarisverwerking, ERP en belastingen zijn conform de Europese regels aanbesteed. Daarnaast hebben de constateringen betrekking op applicaties die nog in gebruik zijn en mogelijk worden uitgebreid. Opvolging van deze bevindingen zal met de betrokken managers besproken worden. 

Begrotingsrechtmatigheid
In de rechtmatigheidsverantwoording in de jaarrekening zijn de afwijkingen van de begroting opgenomen. Het gaat dan zowel om overschrijding van lasten van de programma’s, overschrijdingen van investeringsbudgetten en overschrijdingen van baten en/of onderschrijdingen van lasten die niet tijdig tot een begrotingswijziging hebben geleid of tijdig aan de raad zijn gemeld. Het gaat hierbij om een bedrag van €10.319.000,-. Echter, een groot deel van deze afwijkingen (€7.386.000,-) vallen binnen het vooraf vastgestelde beleid en worden als acceptabel geduid. De niet-acceptabele begrotingsonrechtmatigheden (€2.933.000,-) worden hieronder per programma toegelicht zodra deze de rapportagegrens van €50.000,- overschrijden.

Bestuur
Dit jaar moet er een bedrag van €440.000,- aan de pensioenvoorziening (ex)bestuurders worden toegevoegd als gevolg van een daling van de rekenrente. Hierdoor moet, ter compensatie, de waarde van de pensioenen worden verhoogd. Daarnaast moest er €161.000,- aan de wachtgeldvoorziening worden toegevoegd voor een uit dienst getreden wethouder. De jaarlijkse herrekening en rentebepaling van beide voorzieningen vindt altijd plaats op peildatum van 31 december van het betreffende jaar. Het is dus niet mogelijk om hiervoor de begroting bij te stellen of het bestuur te informeren.

In 2024 is fors ingezet op burgerparticipatie en -informatie. De informatieavond over het plofterrein van Defensie is hiervan een duidelijk voorbeeld. Tezamen met extra trainingen voor, en activiteiten van het bestuur, resulteert dit in een overschrijding van €30.000,-. 

De uitgaven voor de noodopvang Oekraïense ontheemden zijn door geringere energiekosten, leefgeld en onderwijskosten €56.000,- lager dan geraamd. Door de steeds wisselende bezetting, veranderende omstandigheden en de relatief korte ervaring met deze uitgaven is het lastig om deze kosten goed te ramen. Met ingang van november 2024 wordt er een vergoeding voor 'kost en inwoning' betaald. Over deze 2 maanden is hiervoor €100.000,- ontvangen. Daarnaast was het aantal beschikbare plaatsen in de noodopvang in werkelijkheid iets hoger dan waarmee was gerekend. Dit resulteert in een €80.000,- hogere rijksbijdrage. 

Ruimte
Bij het product Duurzaamheid zijn er subsidiegelden ontvangen voor het Nationaal Isolatieprogramma en de bestrijding van energiearmoede. Hiervan is nog €756.000,- overgehouden. Per saldo compenseren de lagere kosten de lagere inkomsten. Verder is van het reguliere budget €93.000,- niet uitgegeven. Dit bedrag wordt naar 2025 overgeheveld. 

De hogere kosten voor de Centrummanager en de uitvoeringskosten voor het verbeteren van het organiserend vermogen van de bedrijventerreinen, veroorzaakt de overschrijding van €57.000,- bij het product Economie. 

De kosten en dekking vanuit de reserve voor de vliegtuigberging in Veessen zijn nog niet verwerkt in de exploitatie omdat deze kosten, na de afronding van dit project, door het Rijk worden vergoed. Hierdoor is er €140.000,- minder bij product uitgegeven maar daardoor heeft er ook geen onttrekking vanuit de reserve plaatsgevonden. Ook hier compenseren de lagere kosten de lagere inkomsten. 
Door gebrek aan vast personeel is er meer gebruik gemaakt van externe adviseurs ten behoeve van de implementatie van de Omgevingswet en voor de ontwikkeling van ruimtelijke plannen. In de loop van 2024 is de plankostenscan geïntroduceerd en wordt per initiatief een begroting op maat gemaakt en geïnd (€219.000,-). Deze nieuwe manier van werken is in 2024 niet optimaal meegenomen in de gemeentelijke begroting. Voor volgend jaar wordt hier een aparte projectadministratie voor ingericht waardoor deze afwijkingen tot het verleden behoren. Daarnaast is er nog €186.000,- meer ontvangen aan bouwleges. Bij de Najaarsnota 2024 was hiervoor al bijgeraamd maar op dat moment was het volledige bedrag nog niet bekend. 

De grondexploitatie van het jaar 2024 sluit met een negatief resultaat van €358.000,-. Dit is het totaal van verliesnemingen van 4 complexen. In de begroting was rekening gehouden met een positief resultaat van €340.000,-. Aangezien ervoor gekozen is om één keer  per jaar de grondexploitaties te actualiseren en het resultaat te bepalen volgens de verplichte POC-methode, was dit verschil niet eerder bekend. 

Sociaal domein
In 2024 heeft de gemeente Heerde per saldo geen rentekosten gehad en zijn deze kosten niet naar de diverse producten doorberekend. Dit resulteert in een voordeel van €61.000,- bij het product Onderwijs(huisvesting). Bij het onderdeel Algemene dekkingsmiddelen is dit gecompenseerd bij de  inkomsten. Voor de realisatie van de nieuw te bouwen IKC De Lichtbron was een budget geraamd van €833.000 ,-voor éénmalige kosten. Hiervan is €40.000,- overgebleven. Hierdoor was de onttrekking uit de reserve ook lager. Tenslotte waren de afschrijvingskosten en de onderhoudskosten van de scholen lager (€45.000,-). En er is €463.000,- aan SPUK middelen (OAB en NPO) besteed (eveneens budgetneutraal).

Bij Stip zijn meerdere vacatures niet (direct) vervuld en is een deel van de loonkosten overgeheveld naar de SPUK GALA. Hierdoor zijn er €492.000,- minder loon- en inhuurkosten. Het innovatiebudget van €20.000,- en het transformatiebudget van €50.000,- is nauwelijks aangesproken vanwege beschikbare SPUK-middelen. Beide budgetten worden gedurende het jaar niet bijgesteld zodat hier, indien nodig, nog tot het laatst gebruik van kan worden gemaakt. Doordat er dit jaar geen groepstrainingen zijn verzorgd en er door ziekte en vacatures minder activiteiten zijn georganiseerd, is er €40.000,- aan uitvoeringskosten overgebleven. 

Overhead
De overschrijding van €144.000,- bij ICT is het gevolg van het niet meer mogen activeren van de M2A-kosten. Doordat het merendeel van de facturen van de softwareleveranciers voor de systemen van Belastingen en Financiën pas aan het eind van 2024 is ontvangen was het niet mogelijk om het budget hiervoor (tijdig) bij te stellen. 

Planning en control                        

Inzicht in de overheadkosten
Kosten die niet rechtstreeks verband houden met het primaire proces worden apart in de begroting opgenomen onder de noemer 'Overhead'. Voorbeelden van deze kosten zijn: huisvestingskosten (gemeentehuis, -kantoor, -werf), facilitaire kosten, kosten van P&O, automatiseringskosten, MT en ondersteunende afdelingen. Kostendekkende exploitaties, grexen etc. worden verhoogd met een opslagpercentage voor deze overhead. Dit opslagpercentage wordt extracomptabel bepaald. De berekeningsmethodiek hiervan is vastgelegd in de financiële verordening.
Voor 2024 is het normale overheadpercentage vastgesteld op 49,99% (van het totaal van de apparaatskosten). Voor de kostendekkende exploitaties 'Riolering en Reiniging' wordt een percentage van 31,02% gehanteerd; voor de kostendekkende exploitatie 'Begraven' geldt een overheadpercentage van 23,07%.
Voor 2024 gelden de volgende uurtarieven voor de afdelingen (exclusief overhead):

  2024 2023
Management €92,35  €87,04
Bestuur- en bedrijfsondersteuning en -advisering €49,96 €46,01
Dienstverlening en informatiebeheer €58,10 €56,51
Realisatie, onderhoud en beheer €47,72 €43,96
Ruimte, ondernemen en wonen € 61,50
€56,68
Sociaal maatschappelijke verbinding € 64,94
€59,18

Beleidsindicatoren en kengetallen
Bij de desbetreffende programma's zijn beleidsindicatoren en kengetallen opgenomen. Deze informatie komt grotendeels van de website 'Waarstaatjegemeente.nl' en geeft tevens een vergelijk met de 'gemiddelde gemeente'. Iedere gemeente is verplicht om deze informatie in de begroting op te nemen zodat een onderling vergelijk mogelijk wordt.

Taakvelden i.p.v.  functies
De budgetten zijn onderverdeeld in taakvelden en vervangen daarmee de IV-3 functies. Uitgangspunten voor deze taakvelden zijn herkenbaarheid, aansluiting op de gemeentelijke praktijk en relevantie voor beleidssturing. In deze begroting is een aparte bijlage opgenomen met alle taakvelden en de daarbij behorende budgetten.

Meerjarenbalans op begrotingsbasis
Voor het bepalen van de financiële kengetallen (schuldquote/solvabiliteitsratio) en het EMU-saldo is er een 6-jarige meerjarenbalans in de begroting toegevoegd (t-2 t/m t+3).

Rentetoerekening
De rentekosten die verband houden met een taakveld moet naar dit betreffende hieraan zichtbaar worden toegerekend (voorheen maakte de rentecomponent onderdeel uit van de kapitaallasten). De berekende rentevergoeding over het eigen vermogen mag niet hoger zijn dan het gewogen rentepercentage van de langlopende- en kortlopende leningen. De gemeente Heerde heeft het advies van de commissie BBV overgenomen om geen rente meer toe te voegen aan het eigen vermogen. Hiermee behoren de ‘geblokkeerde reserves’ tot het verleden.

Personeelsbeleid
Management en organisatie
Als management en organisatie proberen we wendbaar en flexibel te zijn. Dit is nodig omdat de samenleving continu verandert waardoor we ons voortdurend dienen aan te passen. Belangrijke speerpunten in 2024 waren de aansturing van de organisatie in relatie tot de toename van het aantal medewerkers (span of control management), het beheersen van afdelingsoverstijgende projecten die van buiten naar binnen komen (integraal werken, project ‘horizontale lijnen’) en de introductie van projectmatig werken als hulpmiddel bij de uitvoering van projecten. Daarnaast blijven we onze dienstverlening (proces en bejegening) verbeteren en zetten we in op het binden en boeien van medewerkers. Er is volop ingezet op samenwerking in de regio. We beoordelen en benutten samenwerkingskansen met omliggende gemeenten en in de Kop van de Veluwe. De belastingsamenwerking Hattem, Heerde, Oldebroek en Elburg (H2OE) is hier een goed voorbeeld van. Ook is er veel aandacht gegaan naar het nieuwe zaak- en financieel systeem.

Personeelsbeleid
Het is fijn werken voor de gemeente Heerde! Tenminste dat is wat we terugkrijgen van medewerkers. De lijnen zijn kort, de werksfeer is prima en we benutten de voordelen van het zijn van een kleine gemeente. Met hulp van een recruiter zetten we steeds meer in om deze voordelen ook aan de buitenwereld te laten zien. We vullen de meeste vacatures in en daarnaast zetten we voor het zittende personeel in op het gebied van persoonlijke ontwikkeling, opleiding, werkgeluk en inspirerende opdrachten. Op sommige gebieden is de werkdruk hoog, zeker bij uitval en/of ziekte. Uiteraard is hier aandacht voor.   

Formatie 2024: 166,59 FTE, inclusief griffie. In 2023 was de formatie 159,42 FTE.  

Inkoop en aanbesteding 
Onze inkooporganisatie binnen het H2O-verband richt zich op rechtmatige, doelmatige en doeltreffende inkooptrajecten. Dit doen we aan de hand van de volgende pijlers:

•    Inkoopmanagement;
•    Contractmanagement;
•    Personeel;
•    Inkoopbeleid en -doelen;
•    Systemen en procedures;
•    Inkoopprocessen;
•    Inkoopresultaten.

De aanbestedingskalender wordt jaarlijks in overleg met het management en de decentrale inkopers geactualiseerd. Dit overzicht biedt:

•    Een kader om inkoopsamenwerking binnen H2O, ISNV of andere samenwerkingsverbanden te verkennen, waardoor kennisdeling en                     kostenbesparing mogelijk worden;
•    Inzicht in de gewenste vorm van inkoopbegeleiding (advies, coördinatie of volledige begeleiding), zodat InkoopH2O de juiste capaciteit en expertise kan inzetten;
•    Mogelijkheden om extra kansen te benutten op het gebied van beleidsdoelstellingen, zoals social return, duurzaamheid en lokaal/MKB, naast de toepassing van de vastgestelde inkoopcriteria;
•    Een overzicht van complexe en/of Europese aanbestedingen waarbij de inkooporganisatie betrokken is.

Inkoop en rechtmatigheidsverantwoording
Sinds 2021 zijn de H2O-colleges verantwoordelijk voor het rechtmatig handelen van de gemeenten. Met de invoering van de rechtmatigheidsverantwoording in 2024 wordt deze verantwoordelijkheid explicieter en wordt hierover direct verantwoording afgelegd in de jaarrekening aan de gemeenteraad.
Om dit te ondersteunen maken de H2O-gemeenten sinds 2024 gebruik van een spendanalysetool. Dit instrument biedt meer inzicht in de mate van (on)rechtmatigheid binnen de gemeenten en draagt bij aan de doelstellingen van ons inkoopbeleid.
In 2024 heeft de inkooporganisatie zich onder andere bezig gehouden met de volgende complexe en/of Europese aanbestedingen:

Informatievoorziening
Verdergaande digitalisering en noodzaak tot het inrichten van efficiënte verwerkingsprocessen doen een blijvend, groot beroep op het niveau van automatisering en informatisering. De gemeenten Hattem, Heerde en Oldebroek werken al een aantal jaar samen op deze gebieden. Om te kunnen blijven voldoen aan de (wettelijke) eisen voor de interne en externe informatievoorziening, zijn een groot aantal informatiseringsprojecten gezamenlijk uitgevoerd. Hierbij heeft afgelopen jaar ook het uniformeren van de processen meer nadruk gekregen. Dit om efficiënt om te gaan met expertise op het gebied van bijvoorbeeld informatieveiligheid, functioneel beheer en informatiemanagement. Deze functies worden steeds meer ingericht als centrale (expert) teams in H2O verband om de kwetsbaarheid te verlagen en de kwaliteit te verhogen. Waar nodig wordt hierbij tijdelijk een beroep gedaan op externe expertise. De optie om de H2O samenwerking op het gebied van automatisering en informatisering uit te breiden met Nunspeet en Elburg is nog in onderzoek. De resultaten hiervan worden begin 2025 verwacht. 
Het ontwikkelen van een informatievoorziening moet gestructureerd, in samenhang en planmatig plaatsvinden. Dit doen we aan de hand van het meerjarig informatiebeleidsplan. We kunnen met onze schaalgrootte niet alles en zullen duidelijke keuzes moeten maken in wat we wel, niet of later doen. Hiervoor hebben we een proces ingericht waarbij de ontwikkelagenda van de informatievoorziening volgt uit de diverse programma’s van onze organisaties. Hierbinnen zijn prioriteiten gesteld aan de hand van criteria en doelstellingen. Er loopt een aantal meerjarige projecten die vernieuwing van de toepassingen die de gemeente gebruikt om haar diensten te kunnen leveren en aan haar wettelijke taken te voldoen als resultaat hebben. Dit zijn onder andere het vernieuwen van de kernapplicatie voor verschillende domeinen, zaakgericht werken en het digitaal stelsel omgevingswet (DSO). Een belangrijke verandering die hiermee bereikt wordt is dat de gegevens straks niet alleen binnen de muren van de gemeente beschikbaar zijn maar ook steeds meer naar buiten gepresenteerd worden. Hiermee wordt tevens voldaan aan de toenemende regelgeving op dit gebied zoals de Wet open overheid (Woo), Wet elektronische publicaties (Wep) en Wet modernisering elektronisch bestuurlijk verkeer (Wmebv). Deze wetten hebben naast de vernieuwde Archiefwet impact op de informatiehuishouding. Gezien de omvang van deze projecten legt de uitvoering ervan een groot beslag op de verandercapaciteit van de organisatie maar is nodig om rechtmatig een toekomstbestendige digitalisering neer te zetten. 

Informatiebeveiliging en privacy
Voor de drie H2O organisaties is verder gewerkt aan het verhogen van het privacy-volwassenheidsniveau en de informatiebeveiliging. Hiervoor is aan de hand van het informatiebeveiligingsbeleid en privacybeleid gewerkt aan bijvoorbeeld het integreren van de WPG (wet politiegegevens), voorbereiding van de NIS2 (Europese richtlijnen over cyberbeveiliging). Zo wordt ook de BIO (Baseline Informatiebeveiliging Overheid); een set van organisatorische en technische beveiligingsmaatregelen die geïmplementeerd en beheerd dient te worden, stap voor stap ingevoerd en getoetst. 
Doorontwikkeling van het verwerkingsregister en een verhoogde aandacht voor privacybewustzijn binnen de organisatie heeft in 2024 opnieuw veel aandacht gekregen. DPIA’s (Data Protection Impact Assessments) maken daar onderdeel van uit. Het in eigen beheer uitvoeren hiervan is opgepakt. Daarnaast is er, daar waar nodig, scherp toegezien op het opnemen van verwerkersovereenkomsten.
Kern van informatieveiligheid is los van alle denkbare maatregelen vooral een zaak van bewustwording en het gedrag van alle ambtenaren, collegeleden en raadsleden die met data van de gemeente werken. Zij hebben in 2024 allemaal deelgenomen aan de periodieke e-learning op het gebied van informatiebeveiliging en privacy. Dit draagt bij aan het verhogen van het bewustzijn van medewerkers.