3. Sociaal maatschappelijk

Het programma Sociaal Maatschappelijk gaat over alles wat mensen in hun directe bestaan raakt en heeft primair betrekking op zorg, welzijn, arbeid, onderwijs, volksgezondheid en vrijetijdsbesteding zoals sport en kunst en cultuur. Het gaat om mensen en de wijze waarop zij in staat zijn om deel te nemen aan de samenleving en invulling geven aan hun eigen verantwoordelijkheid.

Lasten
Voor het programma Sociaal maatschappelijk wordt voor 2023 €1.386.000,- bijgeraamd. Voor de jaren 2024-2027 is de bijstelling €1.137.000,- oplopend tot €1.618.000,- in 2027. De grootste budgetbijstellingen zijn hieronder toegelicht.

Indexering subsidie bibliotheek
In het uitvoeringsplan van het college is budget beschikbaar gesteld voor het jaarlijks indexeren van de subsidie voor de bibliotheek. Deze indexering had al niet meer plaatsgevonden sinds 2014. Correctie hiervan betekent voor 2023 een extra uitgaaf van €67.000,- oplopend naar €102.000,- in 2027 (5). 

Gelders Winterfonds
De provincie Gelderland heeft voor 2023 €90.000,- subsidie beschikbaar gesteld als (financiële) tegemoetkoming aan gemeentelijke voorzieningen en maatschappelijk vastgoed voor de hoge energieprijzen. Inmiddels is er een uitvraag gedaan naar mogelijke gedupeerde instellingen en vindt dit jaar nog de verdeling en uitbetaling van dit subsidiebedrag plaats (2). 

Extra personeel bij STIP
Vanuit het uitvoeringsprogramma van het college is er budget voor extra personele capaciteit beschikbaar gesteld voor bezoek aan ouderen (eenzaamheid), buurtsportcoaches, tegengaan van verslaving en de omgang met dementie en LHBTI+. De jaarlijkse kosten hiervoor bedragen €223.000,- (5). Omdat het budget voor het uitvoeringsprogramma stopt in 2026, moet op dat moment worden bekeken of deze personele inzet een structureel karakter krijgt (4). 

Jeugdzorg
De kosten voor de jeugdzorg stijgen, naast de reeds in de begroting verwerkte indexeringen, met €46.000,- (2023) naar €68.000,- (2027). De GGD heeft het grootste aandeel in deze toename; het tegengaan van het genotmiddelengebruik kost jaarlijks €13.000,- extra en de bijdrage voor de jeugdzorg is met €16.000,- oplopend tot €25.000,- gestegen (1). De resterende stijging is het gevolg van indexeringen bij Verian en Pleegzorg (3).

Bijstandsuitkeringen
Als gevolg van de stijging van 10% van het minimumloon moeten de bijstandsuitkeringen worden verhoogd met €160.000,-. Daarnaast is het budget voor de loonkostensubsidie in overeenstemming gebracht met de werkelijke uitgaven van de afgelopen jaren. Dit betekent een structurele verhoging van dit budget met €150.000,- (3).  

Noodfonds energiearmoede
Ter compensatie van de hoge energietarieven is er door het rijk voor 2023 €437.000,- extra beschikbaar gesteld voor huishoudens met een inkomen onder 110% van de bijstandsnorm (2). Tevens is er €50.000,- als vangnet opgenomen voor huishoudens die door de energiecrisis in de financiële problemen zijn gekomen maar die niet tot de oorspronkelijke doelgroep behoren (3). Verwacht wordt dat het totaal van beide budgetten dit jaar wordt uitgekeerd. 

Huishoudelijke hulp
De kosten voor de hulp in de huishouding (AVSLH) stijgen door de vergrijzing en toename van het aantal aanvragen met €225.000,- in 2023 naar €735.000,- in 2027. Deze bedragen zijn nog gebaseerd op ongewijzigd beleid (3).

Baten
De inkomsten zijn bij dit programma in 2023 €547.000,- hoger. De jaren erna wordt er €60.000,- meer ontvangen. Hieronder zijn deze inkomstenstijgingen toegelicht.

Gelders Winterfonds
Zoals bij de lastenkant al is aangegeven heeft de gemeente Heerde van de provincie Gelderland voor 2023 €90.000,- subsidie ontvangen. Dit geld dient ter compensatie van de hoge energieprijzen met als beoogde doelgroep gemeentelijke voorzieningen en maatschappelijk vastgoed (2).

BUIG-budget
Het voorlopige BUIG-budget is voor 2023 met €80.000,- verhoogd. Zoals gebruikelijk wordt deze budgetaanpassing structureel in de begroting opgenomen (3).

Noodfonds energiearmoede
De rijksbijdrage van €437.000,- voor het noodfonds energiearmoede is op deze post als inkomst verwerkt (zie ook de toelichting aan de lastenkant) (2).